Als je iets (of iemand) begrijpt, betekent dat dan ook automatisch dat je daar begrip voor hebt?
Stel, een man van zeventig jaar oud vertelt je dat hij met een vrouw van twintig jaar is getrouwd en dat ze samen een kind hebben gekregen. Dan kun je zeggen: "Begrijp ik het goed dat jullie een leeftijdsverschil van vijftig jaar hebben?". "Klopt", zegt die man.
Dan heb je dat dus inderdaad goed begrepen.
Maar of je er ook begrip voor hebt, dat hangt af van je inlevingsvermogen en van de positie die je inneemt. Bij een dergelijke mededeling over een situatie die zo ver buiten het normale valt, dan ontkom je er volgens mij niet aan dat je je daar een mening over vormt. Een oordeel zelfs.
Als je het belang van die man als uitgangspunt neemt, denk je misschien: "Nou, die heeft het mooi voor elkaar!"
Dan heb je begrip voor hém.
Maar als je je inleeft in het belang van die jonge vrouw en haar kind, dan vraag je je wellicht af wat die man heeft bezield. Kan zo'n relatie evenwichtig zijn? Gelijkwaardig?
Dan heb je waarschijnlijk minder begrip voor hem. En meer voor haar.
Kort gezegd: om de situatie of een mens te kunnen begrijpen, moeten we ons een mening vormen. Een oordeel hebben. Je vind het goed of slecht. Of één van de achtenveertig grijstinten daartussen.
Maar als je er begrip voor hebt, dan heb je er juist géén oordeel over. Dan neem je het zoals het is.
Begrijpen doe je met je verstand; begrip hebben doe je vanuit je gevoel of intuïtie.
Stel, dat de bewuste man jouw chef is. Hij heeft dus een machtspositie ten opzichte van jou. Wat doe je dan als je van mening bent dat zijn gedrag fout is?
Als je vindt dat er in een huwelijksrelatie een gezondere machtsbalans hoort te zijn? Dat jouw chef die relatie niet had moeten aangaan en dat hij zijn impulsen onder controle had moeten houden?
Ga je hem dat zeggen?
Of ga je je oordeel verzwijgen?
Ga je zoete broodjes bakken?
Wat een dilemma!
En hoe wéét je nou hoe het werkelijk zit tussen die twee? Zou het ook zo kunnen zijn dat die jonge vrouw heel bewust en weloverwogen die stap heeft genomen? Bijvoorbeeld omdat ze niet een gelukkige relatie nastreeft en haar kind wil opvoeden samen met de vader, maar dat ze juist heel andere motieven heeft?
Hoe oordelen we dáár dan over?
Wie heeft daar begrip voor?
Kunnen we ooit ín een relatie kijken?
Die relatie begrijpen? Er begrip voor hebben? Alle motieven kennen?
De vraag stellen, is hem beantwoorden......
Ken ik al mijn eigen motieven?
En de motieven van mijn partner?
Zeker niet. En tóch kan ik begrip voor de zijne hebben. Vanuit de behoefte om te begrijpen wat hem drijft. Is dat uit liefde? Uit eigenbelang?
Hebben we ook gezamenlijke motieven? Bewuste en onbewuste?
En kunnen anderen dan begrijpen wat ons drijft?
Wat maakt toch dat we zo'n grote behoefte voelen om begrepen te worden door anderen? Begrip te krijgen voor wie we zijn en wat we doen?
Om te mogen zijn wie we zijn, en volledig onszelf te kunnen worden, hebben we -zeker van onze naasten - erkenning en begrip nodig, zonder oordeel.
En als we fouten maken, dan mogen we hopen dat onze geliefden ons daarop wijzen, en ons desondanks blijven overstelpen met liefde en begrip......
CITAAT:
My mother said I must always be intolerant of ignorance but understanding of illiteracy. That some people, unable to go to school, were more educated and more intelligent than college professors.
