Als je het perfecte verhaal zou kunnen vertellen, zou je dan het volmaakte leven kunnen beschrijven?
**
Mijn allerlaatste verhaal gaat over weerloosheid.
Weerloos zijn tegen ziekte, tegen alles wat daarbij hoort, en het uiteindelijk allemaal accepteren. Het is geen verhaal over zwakte, maar over het vinden van de kracht hoe er mee om te gaan. En over innerlijk wéten. Weten dát je weerloos bent én dat je je tegelijkertijd toch kunt verweren. Tegen de wereld en ook tegen je eigen onmacht. Dat levert een strijd op die je zou kunnen winnen. Maar die je ook kunt verliezen.......
Ga je kiezen voor de strijd?
Of ga je kiezen voor loslaten?
Hoe weet je wanneer je los moet laten? En wát je moet loslaten? Hoe weet je dat jouw weerloosheid er gewoon mag zijn? En dat die jouw leven ook mooi en waardevol maakt?
Loslaten is niet hetzelfde als verliezen.
Maar het ervaren van loslaten, het zien van loslaten, het zien van weerloosheid, dat gaat niet zonder pijn.
Als baby ben je het meest weerloos. Maar dan heb je er geen idee van dat je dat bent. Laat staan dat je weet wat jouw weerloosheid met je moeder doet. Je bent er gewoon, en je vraagt. Om eten, om aandacht, om liefde. En als het goed gaat dan weet je moeder precies wat je nodig hebt. Zonder woorden. In een perfecte symbiose.
Als je oud bent, of ziek, afgetakeld, gehandicapt, kun je je ook heel erg weerloos voelen. Net zo afhankelijk als een baby. Met dat verschil, dat je nu wél weet dat je het bent. En er woorden voor zou kunnen bedenken die zeggen wat je voelt. Zodat je kunt uitleggen wat je wilt, wat je behoefte is. Maar vragen om hulp is moeilijk. Bovendien zie je dat die ander pijn heeft vanwege jou. En hup, het dilemma van je eigen behoeftebevrediging versus iemand anders niet willen belasten met jouw problemen, is geboren.
Wat helpt dan? Hoe help je jezelf?
Helpen woorden dan nog wel om begrip te krijgen? Kun je met taal toverformules maken die ervoor zorgen dat je echt contact legt? Dat je elkaar over en weer begrijpt? Nee toch? Volgens mij zijn woorden alleen nooit genoeg. Wat vooral heel belangrijk is, is dat je de ander wilt begrijpen. Willen, dat is waar het om draait in het leven.
Willen leven.
Willen dansen en zingen.
Willen dansen en zingen.
Willen eten, drinken, vrijen, creëren, zorgen.
Willen luisteren. Willen begrijpen.
Willen helpen.
Willen, alles begint met willen.
Want als ik er wil zijn voor jou, en jij wilt er zijn voor mij, dan hoeven we niet perfect te zijn. We kunnen dan allebei helemaal onszelf zijn. Dan zijn we samen héél. Zoals we bedoeld waren te zijn. En daarom volmaakt.
Ook al zitten we nog zo stuk, mankeert ons van alles, maar in zo'n moment van volmaaktheid in het samenzijn, dan weten we dat het goed is.
Dat het leven goed is.
En toch, er bestaat meer in het leven dan willen alleen. Het willen wordt namelijk begrensd door het kunnen.
Is het erg als we iets niet kunnen, of niet meer kunnen? Wanneer we zijn aangewezen op de hulp van anderen, schieten we dan tekort en ervaren we alleen maar pijn? Welnee!
Pijn hoort toch bij het leven? Net zoals verdriet over het zien van de pijn van iemand anders? En verdriet wanneer we de ander niet kunnen bereiken in zijn pijn. Dat betekent toch niet dat we falen! We doen ons best om ons in te leven. Om samen te zijn. In ons streven om het goede te doen, creëren we schoonheid. Liefde.
Maar ook als dat niet lukt, als er geen gevoel van samen-zijn en heelheid is, dan heeft dat zijn waarde. Vanuit het idee dat alles nou eenmaal is zoals het is, kun je elkaar ook vervullen en aanvullen. Kun je proberen de eenzaamheid te overwinnen zonder woorden.
Tóch het is mooier wanneer je je in vol vertrouwen kunt overgeven.
Ik weet hoe moeilijk dat is. Ik heb in mijn laatste jaren totale afhankelijkheid ervaren. Ik was als een baby, volslagen hulpeloos. Maar dan wel met een heldere en autonome geest. Dat leidt in eerste instantie tot een heel bijzondere innerlijke spanning. Omdat je wilt blijven vasthouden aan het beeld dat je van jezelf hebt, zegt je levenslust dat je dóór wilt gaan, maar je hopeloze situatie maakt dat onmogelijk. En daardoor transformeert vasthouden langzaam maar zeker in loslaten.
Uiteindelijk is het zo dat je innerlijke kompas je de richting wijst van de weg, die je in je eentje moet gaan. Daardoor verandert de gedeelde gezamenlijkheid met je geliefden meer en meer in alleenheid. Het bijzondere van de overgave aan die alleenheid is dat er een paradox ontstaat: de terugkeer naar je oorspronkelijke kern zorgt juist voor een veel dieper gevoelde eenheid met de mensen waar je van houdt.
Ik heb er in mijn laatste jaren prachtige ontmoetingen door gehad. Met mijn man, en ook met heel bijzondere vrouwen. Zij zijn mijn nieuwe -spirituele- moeders geworden. Met hen blijf ik in de geest altijd verbonden.
De winst van loslaten is dus dat alleenheid juist zorgt voor een gevoel van eenheid.
Het ondergaan van dit proces heeft mijn leven compleet gemaakt. Het einde bracht me terug bij het begin. De cirkel is rond. Er waren hoogtepunten en dieptepunten. Geluk en verdriet. Winst en verlies. Groei en verval. Van de geboorte tot de uiteindelijke terugkeer naar de moederschoot. Het kennen van de verschillen, maakt de beleving intenser. En door het weten dat de beide uitersten nodig zijn om het leven af te kunnen ronden, veranderen de gevoelens van incompleet-zijn en onvervuld verlangen langzaam maar zeker in een tevreden geest en innerlijke rust.
Ook al zijn ze verankerd in een volmaakte onderlinge samenhang, lichaam gaat uiteindelijk wel over in geest. We weten dat het aardse leven niet eeuwig duurt. En als jouw tijd is gekomen, ook al is dat een moment van genade, het afscheid is altijd te vroeg en pijnlijk.
Tóch is het eindpunt het moment waarop het leven vol-maakt is.
Wat daarna gebeurt, dat weten we niet.
We hebben dan alleen geloof, hoop en liefde. En we zoeken troost in gedachten over het voortbestaan van onze ziel. Ikzelf ben er van overtuigd dat de ziel het meest manifeste deel van onszelf is. Het meest echte. En daarom blijft bestaan. Voor altijd. Zodat we elkaar eeuwig blijven ontmoeten en herkennen.
***
Ieder mens vertelt zijn eigen verhaal. Het verhaal over zijn leven, dat niet perfect was. Wanneer je dat verhaal kunt beeindigen met de gedachte dat de volledige acceptatie van imperfectie leidt tot het besef dat jouw leven volmaakt is, dan is het een werkelijk afgerond geheel.
Zodat we het kunnen loslaten vanuit het weten dat het zo goed is.
Gedicht "De zeer oude zingt", van Lucebert:
- er is niet meer bij weinig
- noch is er minder
- nog is onzeker wat er was
- wat wordt wordt willoos
- eerst als het is is het ernst
- het herinnert zich heilloos
- en blijft ijlings
- alles van waarde is weerloos
- wordt van aanraakbaarheid rijk
- en aan alles gelijk
- als het hart van de tijd
- als het hart van de tijd
