Overzicht

Een totaaloverzicht van alle stukjes vindt u op mijn eigen website onder Filosoofjes archief: http://dijktim.nl/index_9.htm, en volgende pagina's

dinsdag 10 maart 2015

VRIJE KEUZE

Je vrienden kun je uitkiezen, maar je familie niet.....

Wie bepaalt welke keuzes jij mag maken?
Van vrije wil naar vrije keuze.
Maar, bestaat dat überhaupt wel: vrije keuze?


Als het gaat om het kiezen van je familie, dan zult u zeggen: "Dat is toch een gegeven"? Je kíest als kind toch niet voor je ouders? 
Maar wanneer je gelooft in een ziel? Hoe komt die dan in jouw lichaam? Is daar misschien voor gekozen? Door jouw ziel zelf, of door iets anders?

En verder: je kunt voor een verstandshuwelijk gaan. In dat geval laat je je niet leiden door je gevoel, en kun je met rede zeggen dat je uit vrije wil hebt gekozen. Of je kunt worden uitgehuwelijkt. Dan hadden je ouders waarschijnlijk een vrije keuze. Op dat moment is er ook een bewuste keuze gemaakt voor je (toekomstige) familie.
Maar zijn op het moment dat die keuze werd gemaakt, werkelijk álle consequenties overwogen? Zodat je die op enig toekomstig moment zonder bezwaar kunt accepteren?

En je vrienden?
Waarom heb je voor hen gekozen?
Héb je wel voor hen gekozen?
Was hun komst in jouw leven niet nét zo toevallig, als bijvoorbeeld wel/niet een broertje/zusje krijgen? 
Hun aantrekkingskracht op jou: had je daar invloed op? En of die ander jou ook leuk vond, heb je enig idee waarom of hoe dat tot stand kwam?
Maar is het eigenlijk wel belangrijk om dat te weten? Want net zoals in liefdesrelaties is er geen verklaring voor dat gevoel dat bij hechte vriendschap hoort. Die klik die je ervaart, dat gevoel van verwantschap, dat ís er gewoon. 

Kortom, volgens mij bestaat het leven vooral uit toevalligheden. We kiezen er niet voor wát er in ons leven gebeurt. Niet voor de leuke dingen, niet voor de nare dingen. We kunnen hooguit een keuze maken in hoe we met onze omstandigheden, ervaringen en gevoelens omgaan. Althans, een beetje.....
Want, nogmaals, elke keuze heeft consequenties, die we niet allemaal van te voren kunnen overzien.

Dus, ook wanneer er bij toeval iemand in je leven komt, waar je van houdt, dan kíes je er voor om je te verbinden aan die partner of vriend. Je kiest in vrijheid en in het volle besef van de waarde die hij of zij voor jou heeft. En dan ga je er vól voor, ook om de relatie in stand te houden.
Want jouw leven krijgt extra betekenis door het samen-zijn. Meerwaarde, door het naast elkaar be-staan. 
En wanneer vrienden dat wederzijds zo ervaren, dan zijn die vrienden een soort familie geworden......


Bestaansrecht: dat hééft ieder mens. Net als iedere -gelijkwaardige- relatie.
Maar léven, dat doe je door te vóelen. En emoties, die ontstaan vooral als je je bindt. Wanneer je je verbonden voelt met iemand, dan weet je dat geluk en pijn heel dicht bij elkaar kunnen liggen. 

Ben je dan verantwoordelijk voor je eigen geluksgevoel en pijnbeleving? Misschien....
Ben je mede verantwoordelijk voor die gevoelens bij degenen waarvan je houdt?  Ik vind van wel, uiteraard tot op zekere hoogte, als er sprake is van gelijkwaardigheid.  Vanwege de onderlinge afhankelijkheid, omdat je plichten hebt ten opzichte van elkaar en je je geroepen voelt om het moreel juiste te doen. Je bepaalt je gedrag op basis van de omstandigheden, en je doet je best om de ander te geven wat hij of zij nodig heeft. Uit liefde.
Liefde bestaat namelijk uit twee dingen:
- Verlangen: dat gaat om ego, om wat ík voor mezelf wil; en
- houden van: dat gaat erom dat je het belangrijk vindt dat het de ander goed gaat.
Daarom kan deugdzaamheid volgens mij alleen bestaan bij de gratie van vrije keuze en liefde.

Maar betekent dat dan ook dat je pijn bij je geliefden kunt voorkómen?  
De consequentie van het bestaan van vrije wil en vrije keuze is, dat dát helaas niet kan. Pijn is onvermijdelijk, het hoort bij het leven. Kiezen voor het één, betekent namelijk meestal verlies van iets anders....
Je zou het zo graag willen: ervoor zorgen dat degenen waar jij van houdt niet gekwetst worden. En al helemaal niet door jouzelf. 
Maar zelfs dat laatste kan niet altijd. Als je getroffen wordt door ziekte, ontslag of ander onheil, dan heeft dat ook altijd gevolgen voor je omgeving. 
Angst voor die pijn die je de ander zou kunnen aandoen, angst voor de verantwoordelijkheid, angst voor te maken keuzes: het kan je verlammen.
En dát kan je weghouden bij geluk, omdat het je verhindert te genieten van het goede en mooie dat er nú is.
En dat zou jammer zijn!
Bij geluk hoort nu eenmaal het woordje "samen"!

Samen:  dat houdt ook in, naast het genieten van het goede en het gezamelijke geluk, dat je sámen keuzes maakt over zware levenszaken! Je staat er dan niet alleen voor.
De keuzes zelf worden er niet minder moeilijk door, maar het delen van de emoties en de verantwoordelijkheid maken het leven rijker.
Geluk is dus ook dat je jezelf toestaat dat de ander (of dat nou een vriendin is, of familie) je helpt bij het maken van jouw keuzes. 


In die zin is geluk een keuze....


                                    ***


Muziek:

Bruno Mars, count on me:


Donovan, catch the wind:


Artikel: Marli Huijer












CITATEN:


We need to teach the next generation of children from day one that they are responsible for their lives. Mankind's greatest gift, also its greatest curse, is that we have free choice. We can make our choices built from love or from fear.

Elisabeth Kubler-Ross





The real act of marriage takes place in the heart, not in the ballroom or church or synagogue. It's a choice you make - not just on your wedding day, but over and over again - and that choice is reflected in the way you treat your husband or wife.

Barbara de Angelis




I'm surrounded by nothing but great people. I've been blessed with that, so really, I've got no choice but to be an all-around good person.

Tim Duncan