Gisteren was ik achttien, en morgen word ik achtenvijftig.....
Zoals ik in mijn recente blogje tijdmachine (http://femdijkman.blogspot.nl/2015/05/tijdmachine.html ) al schreef, hebben we volgens mij een vreemd tijdsbesef.
Tijd beleven we zelden volgens de kloktijd. Terugkijken in de tijd laat ons denken dat ons héle leven lijkt samengebald in één dag. Het leven trekt in een flits aan ons voorbij.
Gisteren was alles beter.
We waren jong. Mooi. Gezond. Verliefd. Hadden een toekomst. Dromen. Plannen.
Er is steeds minder mórgen, naarmate je ouder wordt.
Het oude gaat voorbij, en we weten dat het nieuwe ook weer voorbij zal gaan.
We zitten al in een rouwprocesje, nog voordat er iets gebeurd is.
En mogelijk is dat de reden waarom er op Facebook zo veel nostalgie te vinden is. Bij oude foto's uit de jaren '60, '70 en '80 worden reacties geplaatst, waarover ik mij wel eens verbaas. Rijtjeswoningen, winkelcentra, uit de oude doos: men vindt het allemaal prachtig. Een zwart-wit-visie op dito foto's. Want de plaatjes zijn wel mooi, maar de gebouwen in kwestie zouden volgens de huidige normen in werkelijkheid volslagen onbewoonbaar verklaard zijn.
Vanuit welk perspectief wil je dingen zien?
Bijvoorbeeld het fotootje dat ik hier onder plaats. Het zijn woningen in de straat waar ik woonde toen ik 18 was. Een straatje gelegen vlak naast een fabriek. Het uitzicht op een blinde muur. De vreselijke stank. En de huisjes: piepklein en zonder enig comfort.
Moutstraat jaren '70
De straat bestaat niet meer. Alleen onze herinneringen leven nog. We zijn opgestuwd in de vaart der volkeren, en nu, in de wijk Roombeek, zijn splinternieuwe panden gebouwd:
Ik heb het nu niet over het esthetische aspect. Maar over ons gevoel van welbevinden. Zijn beide situaties vergelijkbaar?
In de jaren '60-'70 leefden mijn vader en mijn opa nog.
Beiden werkten in de textielindustrie in Enschede.
Mijn opa vanaf de jaren '20 van de vorige eeuw, en mijn vader vanaf 1945.
Mijn opa was als jonge knaap duvelstoejager bij spinnerij Bamshoeve. Dat was zo ongeveer het ergst denkbare werk in de textiel. Hij werd in de luchtafvoeren gestopt, moest daar doorheen kruipen, en het stof verwijderen.
Later werkte hij aan een spinmachine.
Mijn vader was eigenlijk dakdekker, in de oorlog opgepakt en tewerkgesteld in Duitsland. En bij terugkeer in Nederland dacht hij: "Ik ga gebruik maken van de aanbieding van Van Heek & co. (als je daar ging werken kreeg je een kostuum cadeau), en stop er zo snel mogelijk weer mee". Dat gebeurde uiteraard niet. Hij bleef er werken, aan een krasmachine, totdat er niets meer over was van de textiel. En er eigenlijk ook niets meer over was van hemzelf. Ik ben ervan overtuigd dat hij zijn longkanker heeft opgelopen als gevolg van de slechte arbeidsomstandigheden.
Ik zag zojuist een tv uitzending die een prachtig beeld geeft van het leven in de vorige twee eeuwen in Twente:
Het is goed om onze geschiedenis te kennen!
Vroeger was niet alles mooier en beter dan nu.
Ook nu is niet alles mooier en beter dan vroeger.
Ook nu is niet alles mooier en beter dan vroeger.
Alles was zoals het was.
Alles is zoals het is.
Alles is zoals het is.
En nú is alweer voorbij.
Mijn vader
Opa
CITATEN:
It is one of the paradoxes of American literature that our writers are forever looking back with love and nostalgia at lives they couldn't wait to leave.
Distance not only gives nostalgia, but perspective, and maybe objectivity.
