Voor de wet zijn alle mensen gelijk....
In artikel 1 van onze Grondwet staat:
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Bestaat dat?
Gelijkheid?
Het is bijvoorbeeld een bekend verschijnsel, dat bij vacatures tijdens de selectieprocedure gekozen wordt voor degene die het meeste lijkt op de mensen in de selectiecommissie. De mensheid houdt nou eenmaal niet van afwijkingen. Dus wanneer jij qua uiterlijk en andere eigenschappen een beetje buiten het plaatje valt, dan helpt zo'n wetstekst gewoonweg niet. De menselijke aard laat zich niets voorschrijven.
Maar zijn we daarmee dan ook aan het discrimineren?
Wanneer we daar já op zouden antwoorden, dán gaan we er volgens mij ten principale van uit dat gelijkwaardigheid niet bestaat. Want het geldt tenslotte voor ons allemaal dat we niet op iedereen lijken! Uiteindelijk lopen we dus allemaal het risico dat we op enig moment niet uitgekozen worden.
En toch: mijn verzorgende, die in haar jarenlange werkzame leven in de zorg inmiddels zeker wel duizenden mensen moet hebben gewassen, zegt in alle nuchterheid: "Uiteindelijk zijn alle mensen hetzelfde. Alleen heeft de één iets meer van dít, en de ander iets meer van dát."
En zo is het maar net....
Nou is gelijkheid uiteraard niet hetzelfde als gelijkwaardigheid. Dat roept bij mij de volgende vraag op:
Wanneer zijn we als individu evenveel waard als de ander?
Is de ene sollicitant gelijkwaardig aan de andere?
Is een vrouw gelijkwaardig aan een man?
Is iemand die afhankelijk is net zo veel waard als degene die haar verzorgt?
Is een klein filosoofje gelijkwaardig aan een groot filosoof?
Waar wordt onze waarde aan ontleend?
In de huidige tijd lijkt in alle opzichten economische waarde te prevaleren. Met allerlei excessen van dien. Kijk maar naar de zorg. Vrije keuze in de zorg? Dat bestaat écht al heel lang niet meer!
Zorgverzekeraars zijn straffeloos in staat tot puur machtsmisbruik. Kennelijk vinden zij zichzelf meer waard dan zorgbieders en -afnemers.
"Wilt u dit wurgcontract niet? Helaas, de consequenties zijn dan uitsluitend voor ú".....
Daarmee wordt door de machthebbers iedereen in de positie van minderwaardige gemanoeuvreerd.
Frustrerend!
Op een ander vlak, namelijk dat van deskundigheid erken ik graag mijn minderwaardigheid.
Als amateur-filosoofje voel ik mij namelijk vanuit economisch perspectief, positie, belang voor anderen, geleerdheid, zelfvertrouwen en eigenwaarde, en als inspiratiebron, uiteraard vér ondergeschikt aan bijvoorbeeld onze nieuwe Denker des Vaderlands, mevrouw professor Marli Huijer.
Maar het zou best wel eens zo kunnen zijn dat in het uiten van gedachten en ideeën ik een veel grotere autonomie ervaar dan zíj. Ik kan tenslotte van alles verkondigen, in alle vrijheid. Ben niet gebonden aan universiteitsbesturen, uitgeverijen, redacties en behoud van mijn goede naam, en wordt dus door niets teruggehouden. Behalve dan door mijn eigen eergevoel en eventuele andere kwaliteitseisen die ik aan mezelf stel. Maar in principe kan ik in mijn blogjes volledig mezelf zijn. Er hangt namelijk niets van af. Mijn bedenksels dienen geen enkel (formeel) belang.
In het inter-relationele, het zgn. tussendenken, spelen weer andere factoren een rol. Ben ik als - gehandicapte, afgekeurde, afhankelijke - echtgenote, moeder, zus, vriendin, cliënte, buurtbewoner, etc., minder waard dan de ander? Zijn daar normen voor? Of bepaal je dat op gevoel? Binnen elke afzonderlijke relatie? En dat ook nog eens keer op keer opnieuw, afhankelijk van hoe die relatie zich ontwikkelt?
Volgens mij vindt waardebepaling binnen relaties plaats op grond van dat laatste en hangt het bovendien af van de mate waarin die relatie gekenmerkt wordt door de volgende aspecten: wederkerigheid, respect, loyaliteit, herkenning, vertrouwen, begrip en begrijpen, verwantschap, op elkaar lijken, gedeelde interesse, elkaar bijstaan, aandacht, spiritualiteit, elkaar zien zoals je bent, verbondenheid, geven en nemen, tweerichtingsverkeer, en emotionele en/of intellectuele gelijkheid.
Gelijkwaardigheid is volgens mij een zoektocht. Een wils-uiting, meer dan een verlangen. En binnen relaties bepaald niet eenduidig en statisch. Het ene moment zal de ene persoon meer overheersen, of zich juist ondergewaardeerd voelen, en het volgende moment de ander. In evenwichtige, gelijkwaardige relaties zal er een voortdurend streven zijn naar balans. Opdat beiden zich zullen welbevinden.
Als er op individueel niveau al zo veel dynamiek is om gelijkwaardigheid te creëren, hoe ingewikkeld zal dat dan wel niet zijn in het publieke domein?
Laat ik me daarbij eens beperken tot één aspect: het juridische.
In onze democratie wordt iedereen geacht de wet te kennen. Probleem is wel dat het nog steeds zo lijkt dat de machtelozen meer worden afgerekend op gebrek aan wetskennis dan de machtigen. Voor vrouwe Justitia is lang niet iedereen gelijk.
Zouden zorgverzekeraars bijvoorbeeld zich wel realiseren dat art. 1 van de Grondwet ook voor hén geldt? En dat ze zich zó arrogant gedragen, dat er misschien wel eens ooit een tegenreactie zal gaan ontstaan?
Ik hoop het.
"Power to the People". Please....
Maar voorlopig zitten we allemaal nog in hetzelfde schuitje.....
Interview DWDD met Marli Huijer:
CITATEN:
All animals are equal, but some animals are more equal than others - George Orwell
I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin, but by the content of their character.
If we cannot now end our differences, at least we can help make the world safe for diversity.
Rightful liberty is unobstructed action according to our will within limits drawn around us by the equal rights of others. I do not add 'within the limits of the law' because law is often but the tyrant's will, and always so when it violates the rights of the individual.
