Ja, zo ging dat vroeger. In de opvoedmethode van de jaren '50-'60 van de vorige eeuw werd kinderen geleerd dat ze niet alom aanwezig behoorden te zijn. Hoe anders lijkt dat tegenwoordig te zijn: de prinsjes en prinsesjes van nu leren niet meer met de armen over elkaar te wachten tot hen iets gevraagd wordt. De voordelen van impulsbeheersing versus die van vrije expressie: welke leiden tot een aangenamer, functioneler gedrag en vooral tot een tevreden en gelukkig gevoel? Hoe neem je het beste een positieve plaats in, binnen gezin, school, werk en samenleving?
Hóe, kwantitatief en kwalitatief, aanwezig wil je zijn? Kún je zijn? Mág je zijn? Moet je zijn?
Jouw eigen inbreng is niet allesbepalend. De omgeving heeft daarin ook wensen en grenzen. En dus ben je soms te veel. En andere keren te weinig.
De ene mens heeft een groter ego dan de ander. De één heeft veel zelfvertrouwen en zet zichzelf beeldvullend neer, de ander is verlegen en zit stilletjes in een hoekje. De één is narcistisch, de ander bescheiden. De één een blijvertje, de ander een vlinder die van bloem naar bloem fladdert. De één is aanwezig met humor, de ander met een serieuze inbreng. Etc., ....
Wat is beter?
Wie of wat bepaalt dat?
En wat wanneer je er helemaal niet meer wilt zijn?
Wie bepaalt of dat mag?
Hoe waardevol is een leven?
De aanwezigheid van iemand die bijv. een zware psychische aandoening heeft; of dement is; zware fysieke beperkingen of pijn heeft. Gelukkig hebben we in Nederland wetten en regels over de beëindiging van levens.
Maar die gaan uiteraard niet primair over de persoonlijke beleving van degene die er niet meer wil zijn. Een persoonlijke beleving is tenslotte persoonsgebonden. En afhankelijk van o.a. karakter, omstandigheden, opvoeding en je sociaal-emotionele ontwikkelingsproces.
En in dat laatste kan veel goed zijn gegaan, maar uiteraard ook veel fout. Met allerlei emotionele blokkades tot gevolg.
Je aanwezigheid in dit leven stelt je door de jaren heen telkens opnieuw voor keuzes: hoe ga je om met je innerlijke blokkades ten aanzien van je levensomstandigheden.
Ervaar je ze? Herken je ze? Zie je je patronen en herhalingen? En hoeveel pijn doen ze?
Bijvoorbeeld:
Wat doe je als je van jezelf vind dat je tot last bent?
Wat doe je als verlegen mens wanneer je omgeving meer inbreng van je eist?
Wat doe je wanneer je je als hoogbejaarde in een verpleegtehuis verwaarloosd en eenzaam voelt?
Terug naar je kinderjaren en op zoek naar de momenten waarin de gaten in je ziel zijn ontstaan, die je húidige leven zo zwaar maken? En vervolgens een stap maken in je persoonlijke ontwikkeling?
Dat is mooi wanneer je dat kunt.
En zo niet, wat dan?
Hoe gaan we in onze zogenaamde participatiesamenleving nou eigenlijk écht om met de mensen die zich niet gehoord en gezien voelen? Want die zíjn er!
Ik vrees dat het ego van de bepálende en besluitende aanwezigen voor henzelf een te grote plek opeist, en dat daardoor voor de zwakkeren steeds minder ruimte overblijft.
Zijn de sterkeren per definitie meer belangrijk dan de zwakkeren? Waarom lijkt twijfel toch vooral voorbehouden aan de kwetsbaren?
De sterkeren onder ons zouden zichzelf best wel eens wat vaker vragen kunnen stellen over hun verantwoordelijkheden, belangen en motieven.
Durf eens te twijfelen.
De aanwezigheid van twijfel leidt tot onderzoek. Vragen leiden tot kennis.
****
In de huidige samenleving moet je voor jezelf opkomen. En dus vrágen.
Maar helaas: juist de mensen waarvan men vindt dat ze klagen, en te weinig bijdragen, worden blijvend overgeslagen!
Hoe kunnen we toch de mensen, die het gevoel hebben dat hun aanwezigheid er niet (meer) toe doet, het beste het gevoel geven dat ze er mogen zijn?
CITATEN
The bond between a parent and child is the primary bond, the foundation for the rest of the child's life. The presence or absence of this bond determines much about the child's resiliency and what kind of adult they will grow up to be.
The willow which bends to the tempest, often escapes better than the oak which resists it; and so in great calamities, it sometimes happens that light and frivolous spirits recover their elasticity and presence of mind sooner than those of a loftier character.
Sometimes it's a form of love just to talk to somebody that you have nothing in common with and still be fascinated by their presence.
Spelende meisjes
Vol sombere doemgedachten
geraakte ik in een straat
waar meisjes aan 't spelen waren
en we kwamen aan de praat.
Turkse en Surinaamse
en sommige autochtoon
en ze hadden er nauwelijks weet van,
ze speelden daar gewoon.
Mijn sombere visioenen
van een wereld die verging,
vervaagden in 't licht van die kinderen
tot een herinnering.
Want die meisjes met aardige ogen
en met hun prachtige haar
zullen de kinderen baren
voor de komende duizend jaar.
geraakte ik in een straat
waar meisjes aan 't spelen waren
en we kwamen aan de praat.
Turkse en Surinaamse
en sommige autochtoon
en ze hadden er nauwelijks weet van,
ze speelden daar gewoon.
Mijn sombere visioenen
van een wereld die verging,
vervaagden in 't licht van die kinderen
tot een herinnering.
Want die meisjes met aardige ogen
en met hun prachtige haar
zullen de kinderen baren
voor de komende duizend jaar.
Willem Wilmink
