De schaamte voorbij...
Als je van iemand houdt en alles van elkaar weet, zijn er dan nog dingen mogelijk waarvoor je je kunt schamen? En nu heb ik het niet over eventuele grote geheimen, maar over je kleine, menselijke, onhebbelijkheden en onvolkomenheden. En over de preutsheid daarover.
Want waarom zou je erover zwijgen tegen iemand die je volledig vertrouwt, en waar je verder volslagen open tegen bent?
Liefde, vertrouwen en openheid maken je uiteraard kwetsbaar. Angstig voor afkeuring of zelfs voor verlies.
En dan misschien niet eens voor verlies van de relatie, maar voor verlies van beeldvorming over jezelf, van status, sociaal aanzien. Van roldoorbreking. Van eerbaarheid.
En van het doorzien en erkennen van je eigen kleinzieligheid daarover. Dus je kunt je schamen over die bewuste concrete kleinigheid, én je kunt je schamen over je schaamte daarvoor. Omdat je weet dat iederéén wel een pukkeltje op zijn billen heeft, o.i.d., dus hoe raar kan het dan zijn dat jij dat ook zelf hebt?
Maar toch, als er geen reden is om het te vertellen tegen iemand, dan doen we dat dus liever niet. We houden vast aan onze eigenheid, onze privacy. Openheid creëert intimiteit. En we bepalen graag zelf de grenzen van wederzijdse intimiteit. Hoe veilig we ons ook voelen bij de ander.
Want durven we wel écht te geloven dat die ander alles van ons accepteert?
En wíllen we dat eigenlijk wel?
Iemand die alles accepteert, dat is toch een wátje?
Dus wie nemen we dan in bescherming door iets níet te vertellen? Onszelf of die ander?
We houden graag die illusie van perfectie van elkaar in stand.
Schaamte vervult dus een functie.
Maar wat nu, als openheid een functie heeft? Zelfs een vereiste is? Omdat je bijv. je thuiszorgwerkers, artsen en behandelaars alles van jezelf moet laten zien? Is er dan nog plek voor schaamte? Hoe scherm je jezelf dan af? Waar liggen dan de grenzen van eigenheid?
We horen vaak dat ouderen thuiszorg weigeren. Zou dat zijn omdat ze in de loop der jaren geleidelijk veel van hun eigenheid al hadden ingeleverd en ze zich daarom eigenlijk al schamen voor zichzelf? En dan nu ook nog die schaamte met anderen moeten delen? De naakte waarheid over henzelf, letterlijk, met anderen samen onder ogen moeten zien?
De kunst is om dat punt te overbruggen. Daarna, weet ik, gaat alles gemakkelijker. Als ervaringsdeskundige op het gebied van mezelf blootgeven, kan ik zeggen dat télkens opnieuw de eerste keer van iets uit handen geven, de moeilijkste is. Inmiddels bestaan er geen mysteries meer over mij. En dat is goed zo....
Belangrijk is wel dat ik nog steeds een gevoel heb van regie. Regie over mijn leven, en regie over hoe er met mijn grenzen wordt omgegaan.
In het volle respect voor de grenzen van de ander!
Dus als je de schaamte voorbij bent, dan ben je de regisseur van je eigen schaamtegevoelens geworden!
CITATEN:
Self-pity, a dominant characteristic of sociopaths, is also the characteristic that differentiates heroic storytelling from psychological rumination. When you talk about your experiences to shed light, you may feel wrenching pain, grief, anger, or shame. Your audience may pity you, but not because you want them to.
