Overzicht

Een totaaloverzicht van alle stukjes vindt u op mijn eigen website onder Filosoofjes archief: http://dijktim.nl/index_9.htm, en volgende pagina's

dinsdag 30 december 2014

ZWIJGEN


"Zwieg'n en denk'n kan gin means krenken"

Spréékwoorden kunnen soms tamelijk nietszeggend zijn! Zelfs in het Twents. En onjuist ook. Want zeg nou zelf: wanneer zwijgen oorverdovend is, in situaties waarin duidelijkheid noodzakelijk is, dan bestaat er terdege een kans dat mensen gekwetst raken. 
Spreken is zilver, zwijgen is goud. En vaak ook fout...

Ach, arm Enschede...! 
Het vuurwerk zwijgt vandaag niet. Op oudejaarsdag  worden veel mensen herinnerd aan de hel van 13 mei 2000, aan de ramp met het vuurwerk, waarvan de échte oorzaak nog steeds niet is vastgesteld. Eventuele daders zwijgen als het graf. Vijfentwintig doden, duizend gewonden en tienduizend direct getroffenen omdat hun huis stuk was: bijna vijftien jaar later schreeuwt hun angst het nog uit, maar de zwijgende meerderheid in de stad vindt de overlast door het lawaai in de decembermaand kennelijk wel prima.

Wanneer je wilt dat er iets verandert, dan zul je je moeten onderscheiden; overwin je angst en spreek je uit. Je mening zal consequenties hebben. Maar je zwijgen zal dat ook. Het grootste goed van de Westerse wereld is dat je zélf mag kiezen. "Spreken zilver, zwijgen goud? Vrijheid van meningsuiting is waar ik het meest van houd".

Ik bewonder Paus Fransiscus om zijn moed; hij zegt wat hij vindt. Voor velen zal het een schok zijn dat een gezagsdrager de knuppel in het hoenderhoek gooit. Maar ik vind het zó verfrissend dat hij de oude mannen in jurken uit zijn naaste kring durft te confronteren met hun versleten en narcistisch wereldbeeld! Opkomen voor je ideaal, ongeacht de gevolgen voor jezelf, dát is de ware klokkenluider....

In het klein, en binnen onze eigen kring, maken we zelf soortgelijke situaties mee. Bijvoorbeeld bij de opvoeding van onze kinderen. Omdat dát de moeilijkste taak in ons leven is. Niet vanwege het bieden van een veilige, schone, gestructureerde en vooral liefdevolle omgeving, want dat is relatief eenvoudig. Het is zo moeilijk vanwege de vormende taak die we hebben. En die vereist het maken van duizend morele keuzes per dag. En dan ontdek je als ouders je moraal; en dat er verschillen bestaan tussen de morele inzichten van jullie beiden. Én van de manier waarop je die tot uiting brengt.
Even heel erg generaliserend: vrouwen zijn vaak erg uitgesproken: is er een probleem, dan zitten ze er bovenop en laten niet meer los. Mannen daarentegen kiezen er vaker voor om niets te zeggen, problemen weg te sussen en met de mantel der liefde te bedekken.
En soms is het eerste goed, en soms het tweede. Echter, vanwege het allesomvattende belang dat we er aan hechten, kunnen beide partijen zich verschrikkelijk eenzaam voelen in de onvervulde wens dat hun partner handelt zoals zij zelf doen. Vrouwen zouden willen dat hun man zich meer inhoudelijk betrokken toont; mannen zouden willen dat hun vrouw vaker de rust zou bewaren.
Er zijn meerdere juiste manieren.
En we kunnen veel van elkaar leren.

Nadenken over je gedrag, wensen, oordelen, keuzes: reflectie kan leiden tot innerlijke stilte.
Zwijgen tegen jezelf....
Zo heerlijk rustig :)

En laat daarna het vuurwerk dan maar weer losbarsten!












CITAAT:


In the End, we will remember not the words of our enemies, but the silence of our friends.

Martin Luther King, Jr.




Learn to get in touch with the silence within yourself, and know that everything in life has purpose. There are no mistakes, no coincidences, all events are blessings given to us to learn from.

Elisabeth Kubler-Ross




We need to find God, and he cannot be found in noise and restlessness. God is the friend of silence. See how nature - trees, flowers, grass- grows in silence; see the stars, the moon and the sun, how they move in silence... We need silence to be able to touch souls.

Mother Teresa



Since many of you do not belong to the Catholic Church and others are non-believers, from the bottom of my heart I give this silent blessing to each and every one of you, respecting the conscience of each one of you but knowing that each one of you is a child of God.

Pope Francis




The friend who can be silent with us in a moment of despair or confusion, who can stay with us in an hour of grief and bereavement, who can tolerate not knowing... not healing, not curing... that is a friend who cares.

Henri Nouwen




When the whole world is silent, even one voice becomes powerful.

Malala Yousafzai







maandag 29 december 2014

VERTROUWEN

Vertrouwen bestaat in relatie tot een werk-woord.....

Vertrouwen voel je.
Vertrouwen krijg je. 
Je geeft het.
Verdient het.
Wint het.
Je hébt vertrouwen. In de ander, of in jezelf.
Vertrouwen ontwikkel je....

Voor die ontwikkeling moet er in je allervroegste jeugd aan bepaalde voorwaarden worden voldaan, om de volgende stadia positief te doorlopen (volgens Erikson):
  1. oraal-sensorisch stadium: fundamenteel vertrouwen versus fundamenteel wantrouwen 0-1 jaar
  2. anaal - urethaal - spierstelsel (loslaten en vasthouden): autonomie versus twijfel en schaamte 1-3 jaar

En ach, bij wie gaat dat nou altijd helemaal goed?

Ik voel me -soms- nog steeds een klein meisje, maar dan in een groot lichaam. Met mijn 1.81 meter heb ik uiterlijk niet veel weg van een baby. Maar mijn omstandigheden leiden af en toe wel tot een algeheel gevoel van regressie: terug naar de totale afhankelijkheid van die allereerste jaren. En net als toen: de fysieke situatie bepaalt de mentale thema's: vertrouwen en autonomie zijn nú net zo van belang als destijds.
Alleen omgekeerd en complexer.

Zo is mijn huidige autonomie groot, maar niet onbeperkt.
En mijn vertrouwen is gebaseerd op gevoel én verstand. In tegenstelling tot vroeger kan een volwassene ervoor kiezen wie en wat te vertrouwen. Maar elke keuze heeft consequenties.
En net als vroeger staat het me niet vrij om níet te vertrouwen. Want vertrouwen is loslaten. En wanneer je niets meer kunt vasthouden, dan wordt je grip vanzelf losser ...
Een tragische paradox.


Maar een tragisch leven...? Welnee!
Want -misschien wel júist- door mijn levensomstandigheden (gedwongen tot vertrouwen en loslaten) maak ik heel mooie dingen mee.

Bijvoorbeeld tijdens een gesprek dat ik onlangs met iemand had. Vertrouwen delen met iemand die je eigenlijk slechts oppervlakkig kent, dat vind ik tamelijk bijzonder! Het gevoel dat de wederzijdse openheid zal leiden tot een oplossing, geeft méér dan vertrouwen. Er ontstaat een band.

En dat ontstaat, als je ervan overtuigd bent dat ieder zijn verantwoordelijkheid neemt, en het góede nastreeft. 
En vertrouwen lukt dan ook alleen als je het kunt laten bij doorgeven en loslaten; je mag geen concrete verwachting van de uitkomst hebben. 

Dán wordt het wederzijds vertrouwen omgezet in verwachting. En in de hoop dat het goed komt. 

Door op elkaar te vertrouwen, kun je bóuwen!










Wikipedia, vertrouwen:


Erik Erikson, vertrouwen en ontwikkeling:




CITAAT:

Optimism is the faith that leads to achievement. Nothing can be done without hope and confidence.

Helen Keller




We gain strength, and courage, and confidence by each experience in which we really stop to look fear in the face... we must do that which we think we cannot.

Eleanor Roosevelt




Kindness in words creates confidence. Kindness in thinking creates profoundness. Kindness in giving creates love.

Lao Tzu





The sound of music, I have confidence:





donderdag 25 december 2014

KRACHT

De kracht van zacht
De kracht van tegenslag
De kracht van de lach
De kracht van sámen
De kracht van verbinding


Wanneer het je in je leven tegenzit, zodat het lijkt alsof de zwaartekracht je volkomen teneerdrukt, hoe en wáár vind je dan de kracht om je pijn en verdriet te overwinnen?

En als je letterlijk je kracht verliest? Spiermassa en spierspanning nemen zodanig af, dat je je hand niet meer kunt optillen? Zodat je, bijvoorbeeld, zonder de hulp van anderen geen eten en drinken meer zou krijgen. Hoe, en wáár, zou je zijn, zonder hen?

Zou je, net als een dier in het wild, een plek zoeken om te gaan liggen en sterven?
Of zou je opstaan en dóórgaan?
En wat maakt dan dat je kiest voor het één of voor het ander?
Is het eerste, het neerliggen, zwakte? Of is dat juist ook kracht?

Is kracht: wéten? Weten wat het juiste is, en dat dan dóen?
Is kracht: intuïtie?
Is kracht: vertrouwen? Geloof? Hoop?
Is kracht: liefde?
Is kracht: doorzetting en wilskracht?
Is kracht: spierbundels? Vechten?
Is kracht: loslaten?
Is kracht: ál deze dingen?

Al deze dingen kunnen we uit onszelf halen. Althans, zolang ze aanwezig zijn én we ze kunnen oproepen.
En wanneer dat niet meer lukt? Dan hebben we hulp nodig!

Is kracht: je zwakte durven erkennen?
Is kracht: je zwakte kunnen tonen?
Is kracht: hulp vragen als dat nodig is?
Is kracht: pijn delen met anderen?
Is kracht: kunnen putten uit de bron van anderen?
Is kracht: teruggeven aan anderen wat je óver hebt?
Is kracht: sámen?

Samen huilen, praten, luisteren, zíen, lachen....







Fix you, Coldplay:




CITAAT:


Strength does not come from winning. Your struggles develop your strengths. When you go through hardships and decide not to surrender, that is strength.

Arnold Schwarzenegger




I love those who can smile in trouble, who can gather strength from distress, and grow brave by reflection. 'Tis the business of little minds to shrink, but they whose heart is firm, and whose conscience approves their conduct, will pursue their principles unto death.

Leonardo da Vinci




Your pain is the breaking of the shell that encloses your understanding.

Khalil Gibran




Laughter is the tonic, the relief, the surcease for pain.

Charlie Chaplin



Some of us think holding on makes us strong; but sometimes it is letting go.

Hermann Hesse









Kersttoespraak Koning W.A. 2014:

"Wij vieren Kerstmis in een bewogen tijd. In het afgelopen jaar is een groot beroep gedaan op het weerstandsvermogen van veel Nederlanders. Wat ons het dierbaarst is, is ook vaak het kwetsbaarst. Met kerst staan we stil bij de waarde van het leven zelf en de broosheid daarvan.

Het verdriet om familieleden en vrienden die zijn omgekomen bij de vliegramp op 17 juli, overschaduwt dit kerstfeest voor duizenden mensen in ons land en daarbuiten. Voor hen en allen die door leed getroffen zijn, is dit geen dag van licht, maar van leegte. Geen dag van warmte en weldaad, maar van stil gemis.

Waar verdriet, twijfel en onzekerheid heersen, zoeken mensen houvast en beschutting bij elkaar. Thuis. Bij vrienden of familie. In een religieuze gemeenschap. Of in een andere omgeving die veilig en vertrouwd voelt.

Hoe zelfstandig we ook in het leven staan, we zijn tevens aangewezen op anderen. Ieder mens wil het gevoel hebben opgenomen te zijn in grotere verbanden. Gehoord worden, je thuis en veilig voelen op een plek waar je geaccepteerd wordt zoals je bent, perspectief hebben; het zijn wezenlijke behoeften die wij allemaal met elkaar delen.

Het is dan ook begrijpelijk dat de gebeurtenissen van het afgelopen jaar veel mensen sterk bezighouden. Ontwikkelingen elders hebben hun weerslag op ons leven hier. Aan de grenzen van Europa vinden felle krachtmetingen plaats. De oorzaken vormen een ondoorzichtige kluwen die nauwelijks is te ontwarren. Door het geweld zoeken miljoenen mensen een veilig heenkomen. Als vluchteling moeten zij huis en haard achterlaten op zoek naar een tijdelijk thuis.

De wereld raakt ons. Omgekeerd hebben onze acties invloed op het leven van mensen ver weg. Ons land is geen geïsoleerde haven. We maken deel uit van een complexe wereld, of we willen of niet. Spanningen zetten ook onze samenleving onder druk, landelijk, maar ook dicht bij huis, in wijken en buurten, op scholen, op het werk, op internet.

Hoe begrijpelijk gevoelens van ongerustheid ook kunnen zijn en hoe intens overtuigingen ook kunnen worden beleefd, ze zijn geen vrijbrief voor elk willekeurig gedrag. Wie een ander bedreigt, ontneemt die ander zijn gevoel van veiligheid, zijn gevoel ‘thuis’ te zijn.

De vraag is: hoe blijven we trouw aan ons ideaal van een vrije, open samenleving waarin ieder mens zichzelf mag zijn en op voet van gelijkwaardigheid mag meebouwen? Hoe dienen we samen de vrede? Hoe houden we de tirannie - groot en klein - buiten?

De waarde van vrijheid en democratie is vooral duidelijk voor wie er niet over beschikt. Zeventig jaar geleden verwelkomden wij juichend onze bevrijders. Het is pas vijfentwintig jaar geleden dat miljoenen mensen geëmotioneerd de overgang vierden naar een Europa zonder Muur en zonder prikkeldraad. Een Europa verbonden door vrijheid en democratische beginselen.

Kunnen we vandaag de weelde van de vrijheid dragen? Mijn antwoord is: ‘ja’. Als we blijven beseffen dat onze vrijheid onze gezamenlijke verantwoordelijkheid is. En dat mensen alleen echt vrij kunnen zijn als zij zichzelf mogen zijn in een samenleving die accepteert dat mensen van elkaar verschillen.

Eenheid zonder verscheidenheid is verstikkend. Verscheidenheid zonder eenheid is los zand. Nederland is meer dan zeventien miljoen selfies. We hebben elkaar nodig, sterker dan we vaak zelf beseffen. Ieders gaven en vaardigheden zijn waardevol en belangrijk.

Niet iedereen kan een Epke Zonderland of Gijs Tuinman zijn. Niet iedereen kan uitblinken als leraar, dokter, wetenschapper of hulpverlener. Maar de kracht van Nederland omvat veel meer dan individuele talenten. De kracht zit in wat we er samen van maken. En samen hebben we zóveel om trots op te zijn en vertrouwen aan te ontlenen. Nederland behoort tot de landen waarin kinderen het gelukkigst kunnen opgroeien. Dat wil niet zeggen dat èlk kind gelukkig is. Wèl dat we er als samenleving in slagen - bij alle zorgen over de toekomst die er ook zijn - een omgeving te creëren waarin kinderen een goede en liefdevolle start kunnen maken. Die gedachte kan moed geven, en hoop, ook in deze tijd van onzekerheid.

Mensen geven hun leven en hun plaats in de wereld betekenis aan de hand van verhalen die een andere werkelijkheid verbeelden. Eén zo’n verhaal, dat heel veel mensen in Nederland en in de wereld steun geeft en verbindt, is het kerstverhaal. 'Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen', zei de engel in de kerstnacht tegen de herders in het veld. Die tijding van hoop die angst kan overwinnen, is nog steeds een inspiratiebron voor honderden miljoenen mensen.

‘Stille Nacht, Heilige Nacht’ werd gezongen in de Britse en Duitse loopgraven in België en Noord-Frankrijk, in 1914. En heel even zwegen toen de geweren. Het werd gezongen achter de verduisterde ramen van Nederlandse huizen in de donkere decemberdagen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het werd gezongen in Praag, in Berlijn, in Warschau, tijdens de lange jaren van onvrijheid en afgrenzing.

En nu, deze kerst, wordt ‘Stille Nacht, Heilige Nacht’ opnieuw gezongen, thuis, in kerken en op andere plaatsen van samenkomst. Een lied van hoop en licht dat mensen moed kan geven, ook in tijden van zorgen of verdriet.

Ik wens U allen - waar u zich ook bevindt en hoe uw persoonlijke omstandigheden ook zijn - een gezegend kerstfeest."








zondag 21 december 2014

KERST


Vrolijk kerstfeest!
Frohe Weihnachten!
Merry christmas!


Carol of the bells:








CITAAT:


Happy, happy Christmas, that can win us back to the delusions of our childhood days, recall to the old man the pleasures of his youth, and transport the traveler back to his own fireside and quiet home!

Charles Dickens



Christmas is a season not only of rejoicing but of reflection.

Winston Churchill



God never gives someone a gift they are not capable of receiving. If he gives us the gift of Christmas, it is because we all have the ability to understand and receive it.

Pope Francis



Willem Wilmink: kerst

Wees niet zo bang voor Kerst. Het zijn twee dagen,
dat is niet meer dan achtenveertig uur,
En uren, het ene vlug, het andere trager,
uren vervliegen op den duur.

Raak niet verloren in herinneringen,
wees toch een beetje wijzer deze keer.
Zing maar van "Stille Nacht" als je kunt zingen,
want stil zal het zijn, die nachten. Zeer.

Zing in jezelf: 'De witte vlokken zweven'
terwijl de regen langs de pannen ruist.
Het kind is niet in Bethlehem gebleven:
het is naar Golgotha verhuisd.

Gedenk de dieren op de schalen en de borden,
die zitten meer dan jij in de puree.
Eten is beter dan gegeten worden,
ook in de glans van Lucas 2..

Zeg 'nee' als mensen je te eten vragen,
want in een anders gelukkige gezin
daar is de kerstoom enkel te verdragen
met een uitslaande brand erin.

Wees niet zo bang voor Kerst. Het zijn twee dagen.







woensdag 17 december 2014

ETHIEK


‘Geluk is niet consumptief, maar actief. Je geeft iets aan de wereld in ruil voor je bestaan. 
Rede is verantwoording afleggen en verantwoording vragen voor daden en uitspraken. 
Hoop is het geloof dat de wereld beter kan worden door menselijke betrokkenheid en moreel engagement. 
En eerbied is het respect van de rentmeester, want wie de wereld ook heeft geschapen, niet jij en ik.’
(Susan Neiman, filosoof).


Wie durft er nog te leven naar deze waarden? 

Kun je in onze cynische wereld eigenlijk wel overeind blijven, als je je eigenbelang niet vooropstelt? Normen en waarden zijn de laatste decennia drastisch veranderd. Bescheidenheid en hulpvaardigheid zijn erg uit de mode geraakt. We horen nu zó vaak dat we assertief moeten zijn, dat we ons bijna schamen als we ons niet egoïstisch gedragen in situaties waarin we een persoonlijk belang moeten nastreven. Want diep in ons hart hopen we op een hoge morele standaard bij de "ander", de partij waarvan we iets verwachten, (zowel personen als instanties), maar door ervaring "wijzer" geworden, weten we dat we ons hevig moeten inzetten om ons doel te bereiken. We móeten dus wel strijden voor ons eigenbelang om het gevoel te krijgen dat onszelf recht wordt gedaan. Niets komt meer vanzelf of uit idealisme. Of vanuit ethisch of moreel besef.

Mensen verschuilen zich meer en meer achter regelgeving, partijpolitiek, beleidsmaatregelen en organisatievisies. Wie durft er nog zelf na te denken over te maken keuzes? Wie neemt zelf verantwoordelijkheid voor een besluit? Wie durft er nog te vrágen?
Durf jij te vragen om iets waar je behoefte aan hebt?
Durven anderen jou vragen te stellen zodat ze een goed beeld krijgen van jouw situatie?
Dat vraagt om openheid van twee kanten, en de antwoorden leiden tot een wederzijdse verplichting. Tot het innemen van een volwassen positie.

Als echter de éne partij (overheid, bedrijven, management) uit welke overweging dan ook geen openheid kan of wil betrachten, dan staat de vragende partij (burger, cliënt, medewerker) in de kou. 
Wanneer een individu dat te vaak overkomt, dan zijn er verschillende reakties mogelijk, zoals:
- je trekt je murwgeslagen terug
- gaat in de vechthouding
- je ego en/of het kind in jou groeien je je boven het hoofd.

Instanties behandelen mensen te vaak als onmondige kinderen. En dat leidt er hoe dan ook toe dat er belemmeringen ontstaan om als vragende partij volwassen gedrag te tonen. 

Volwassenheid gaat vooral om waarheid en moraal. Betrokkenheid. Verantwoordelijkheid nemen. In aktie komen. Doen wat het juiste is.

Als bijvoorbeeld de overheid uit bezuinigingsdrift maatregelen neemt, maar die verkoopt als een ideologisch pakket dat goed is voor de samenleving, dan voelt niemand zich serieus genomen.
De bezuinigingen in de zorg bijvoorbeeld, gaan een zware last op álle burgers leggen. Je moet wel een heel goede marketingstrateeg zijn als je dat daadwerkelijk aan de man zou kunnen brengen als iets dat góed zou zijn voor allemaal.
Helaas, ik ken niemand die het gelooft.
De overheid maakt zich meer en meer ongeloofwaardig, door niet gewoon eerlijk te zeggen waar het op staat:
"Sorry, mensen, we moeten bezuinigen, maar we gaan zo eerlijk mogelijke keuzes maken".

Of wanneer een organisatie een visie van toepassing verklaart op cliënten, maar die visie niet geldt voor de eigen medewerkers, dan begrijpt het management niet dat er scheefgroei gaat ontstaan, die uiteindelijk ook niet in het belang van de cliënten is.
Medewerkers voelen zich niet gehoord, niet serieus genomen, en haken af. Letterlijk en/of figuurlijk.
En de cliënt, die afhankelijk is van de goede wil en het morele besef van de individuele medewerker, trekt uiteindelijk dan ook aan het kortste eind.
Managers behoren sturing te geven aan het primaire proces in hun organisatie door hun medewerkers ondersteuning te bieden bij hun behoeften.
Dat is in ieders belang.

Zijn we nog in staat tot het maken van goede belangenafwegingen?
Verantwoordelijkheden delen?
Juiste keuzes maken?
Je nek uitsteken?
Handelen vanuit waarden en idealen in plaats van regels?
Processen en besluiten laten plaatsvinden op het niveau waar men er het meeste verstand van heeft en waar de (persoonlijke) betrokkenheid het grootst is?

Als in een specifieke situatie het individuele eigenbelang overeenstemt met het moreel gevoelde algemeen belang, hoe kan het dan gebeuren dat er dan tóch regelmatig wordt gehandeld vanuit tegengestelde regelgeving?
Moraliteit en ethiek vereisen moed. En daadkracht.
Wanneer onze samenleving geen volwassenen van ons maakt, mogen we dan nog wel moed verwachten? Van individuen? Van onze leiders?

En als dat niet kan, regeert de bureaucratie dan over ons? 
Wanneer ethisch handelen uitsluitend voor de ánder geldt en niet voor onszelf, wees dan niet verbaasd dat ons zó mooie land stuk gaat aan frauduleus en kinderachtig gedrag.

Vaak zou ik willen dat we terug kunnen naar de tijd van de tegeltjeswijsheid. Déze bijvoorbeeld:
"Wat u niet wilt dat ú geschiedt, doe dat ook een ander niet...."


                              ****


Zie ook onderstaande website over ethiek in de zorg:
















CITAAT:

Non-violence leads to the highest ethics, which is the goal of all evolution. Until we stop harming all other living beings, we are still savages.

Thomas A. Edison




The first step in the evolution of ethics is a sense of solidarity with other human beings.

Albert Schweitzer



 Volwassen zijn is inzien dat het leven sowieso tragisch is: wat je ook kiest, je verliest altijd iets - Alain de Botton



Soms voel ik me een groot kind in een klein lichaam - Mayo
(Ly)



Het citaat van Susan Neiman komt uit dit artikel:







maandag 15 december 2014

SMART

"Een zucht geeft lucht,
Aan een hart vol smart."

Dit soort tegeltjeswijsheden raken een beetje in verval. Jammer, want ze zijn in hun eenvoud en clichématigheid vaak erg wáár.
Ik doe het dagelijks. Zuchten, bedoel ik. En bij mij werkt het.
Diep inademen, lucht uitblazen, en er ontstaat onmiddellijk ruimte om je hart. 

Als je het nóg beeldender wilt verwoorden, zou je je kunnen afvragen hoe emoties eruit zien.

Bijvoorbeeld, hoe ziet smart er uit? Behalve dat we weten dat het een diepgevoeld zwaar verdriet is, hebben we er ook beelden bij. We kennen mensen die lijden, hebben voorbeelden in de beeldende kunst, en zien een ander zélf in de spiegel als we (van binnen) huilen.

Heeft smart een vorm?
Een kleur?
Geur?
Geluid?
Als je het met je handen kon aanraken, hoe zou het aanvoelen?
Welk gewicht heeft het?

Als we bij dit soort vragen antwoorden vinden, kunnen we dan - ogenschijnlijk zinloze en belastende - emoties een diepere betekenis geven? 
En worden de talige varianten, zoals een brok in de keel, een gebroken hart, zwaar op de hand, dan ook niet beter invoelbaar bij jezelf en bij anderen? Krijgen die lichamelijke uitdrukkingen van gevoelens dan niet meer betekenis?

Ieder mens gaat bij tijd en wijle gebukt onder zwaar verdriet. Heel vaak komt dat door een verlies. Een echt verlies, bijvoorbeeld van een geliefde; of van vertrouwen in de mensheid in oorlogstijd, of door een miskraam, ziekte, etc. En soms ook door vermeend verlies. Je dénkt dat iemand je iets wil aandoen. Of je raakt een illusie kwijt.


Smartelijk wordt het als je het verdriet niet te boven komt, omdat je je gevoel niet kunt benoemen, of als je het niet kunt of wilt delen met iemand anders, of als aan dat verdriet eigenlijk een onvervulbaar verlangen ten grondslag ligt.

Stel, je verlangt je leven lang naar iets of iemand, dat je door iemand anders onthouden is, en je wéét dat je het nooit zult krijgen. Je moet genoegen nemen met minder, en bent niet in staat om de veroorzaker van je verdriet te vergeven. Zelfs zeventig jaar later niet.
Hoe groot en hoe diep is dan het gat in je hart?
Helpt zuchten dan nog wel?
Dat weet ik niet.
Een dergelijk verdriet lijkt zo zinloos en onoverkomelijk.


                                 ***


Maar ik weet voor mezelf wel dat het enorm helpt als je je smart kunt delen en het  zuchten sámen kunt doen.
Iemand waar je je veilig en vertrouwd bij voelt. Alsof je bij elkaar het ventieltje opendraait, de lucht  in stereo uitblaast, en dan het rauwe, zware, zwart en grijs transformeert in iets lichts en kleurigs.

Ja, dat lucht écht op!
En je pijn lijkt dan zelfs iets zinvols aan je leven toe te voegen ...:)








CITAAT:

We choose our joys and sorrows long before we experience them. -Khalil Gibran 


Bad things do happen; how I respond to them defines my character and the quality of my life. I can choose to sit in perpetual sadness, immobilized by the gravity of my loss, or I can choose to rise from the pain and treasure the most precious gift I have - life itself.

Walter Anderson








zondag 14 december 2014

VERBEELDING



"Wat je niet kent, zie je niet.

(Connie Palmen). (Of eigenlijk: Plato)



Ik verbeeld me nogal wat....


In tegenstelling tot de mensen in Plato's grot (die geen idee hadden van een bestaan buiten hun leefdomein waarin ze vastgeketend waren), ken ik de wereld buiten wél. Hoewel ik in mijn huidige leven vooral aan huis gebonden ben - ik kom soms maanden achtereen niet buiten -, heb ik uiteraard wél herinneringen aan die andere wereld. De wereld der anderen. Mijn vorige leven....


Herinneringen, internet en de mensen die bij mij thuis op bezoek komen, leveren mij mijn dagelijkse en aktuele beeld van de buitenwereld. 


De verhalen in mijn hoofd verbinden vervolgens oud met nieuw. Mijn vorige leven met mijn huidige bestaan.

Zo weet ik bijvoorbeeld vanuit eigen waarneming in het verleden nog hoe de bioscoop er uit ziet. Als iemand mij vertelt dat 'ie vanavond naar de film gaat, dan ontstaat er gelijk een beeld en een verhaal (een film dus eigenlijk) in mijn hoofd over die persoon op die plek. Dat verzonnen verhaal, de fictie, de fantasie, mijn innerlijke beleving wordt daarmee als het ware mijn realiteit van dit moment.

En wat is dan echter? 

Het wáárgebeurde verhaal van die persoon of mijn fictieve verhaal?


Het mooie van verbeelding is dat het eeuwig duurt. De herinnering aan een gebeurtenis blijft bestaan. Terwijl het nú, de realiteit van het huidige moment, altijd in een tel voorbij is. Het feitelijke gaat voorbij, het verhaal werkt dóór.

Wanneer zo'n moment, een situatie, voorbij is, bestaat die situatie dan eigenlijk nog wel?

Het leven is vluchtig. 


Gedachten zijn dat voor mij overigens óók. Het ene moment kan ik iets bedenken waarvan ik weet dat het geniaal is, en het volgende moment kan die gedachte al helemaal vergeten zijn. Tja, soms voel ik mij een Einstein in het diepst van mijn gedachten .... (Vrij naar Willem Kloos). En soms voel ik mij een hol vat. Een vergiet. Een ding waar alles doorhéén stroomt.


Maar beelden, die beklijven bij mij, altijd.

Zelfs een gesprek, hoewel  dat vooral talig is. De woorden blijven niet hangen, ze worden steeds waziger. Maar het beeld dat erdoor ontstaan is, hou ik wel vast: het wie, waar, onderwerp, sfeer, kleuren, geuren, en de emoties.

Emoties zijn niet vaag. Gevoelsbeelden kleuren ons leven veel meer dan denkbeelden dat ooit kunnen.


Nadat je ze hebt onderkend en benoemd, kun je emoties verbeelden.

Verbeelding is vooral emotie.

En daarmee is alles wat in hoofd en hart gebeurt, een weerspiegeling van het universum.


Wat je kent, kun je zien ....

Zowel binnen als buiten.













CITAAT:

Hoe wij de werkelijkheid zien en interpreteren is bepaald en begrensd door fictie, door denkbeelden. We kunnen haar alleen persoonlijk ervaren, gekleurd en ingekaderd door onze eigen blik, waarbij palet en kader zijn samengesteld door de manier waarop we de werkelijkheid hebben leren zien en duiden. - Connie Palmen


Fictie is een talige, schijnbaar logische constructie die we opleggen aan een leven dat zich niet volgens de wetten van de logica gedraagt. Het psychologische en metafysische doel dat fictie daarmee dient, is het beteugelen van de angst voor een wrede werkelijkheid van willekeur en toeval. Waar willekeur en toeval heersen, zegeviert betekenisloosheid. Het enige verweer tegen het ontbreken van zin is een verhaal waarin gebeurtenissen causaal verbonden en waarin aan afzonderlijke verschijnselen verbindende oorzaken en motieven toegedicht worden. Verbinden en toedichten zijn door en door menselijke, scheppende praktijken. Zin is er niet, zin is gemaakt. - Connie Palmen


Dit zijn citaten uit het volgende artikel:




Sonnet

Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten,
En zit in 't binnenst van mijn ziel ten troon
Over mij zelf en 't al, naar rijksgeboôn
Van eigen strijd en zege, uit eigen krachten.

En als een heir van donkerwilde machten
Joelt aan mij op en valt terug, gevloôn
Voor 't heffen van mijn hand en heldere kroon:
Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten.

-- En tóch, zo eindloos smacht ik soms om rond
Úw overdierb're leên den arm te slaan,
En, luid uitsnikkende, met al mijn gloed

En trots en kalme glorie te vergaan
Op úwe lippen in een wilden vloed
Van kussen, waar 'k niet langer woorden vond.

Willem Kloos (1859 - 1938)





Leeszaal

Ik ben een god in 't diepst van mijn gedachten,
maar in de bibliotheek een volontair
die hunk'rend op een baantje zit te wachten
en boeken uitleent met een zeker air.

Ik lever geest'lijk voedsel aan mevrouwen
die binnenkomen en alleen maar van
de allernieuwste liefdesboeken houden,
'maar niet zo'n engerd als die Wasserman'.

Ik loop met stapels boeken rond te sjouwen
en plak een etiket op Gorters Mei.
Och, als nu juffrouw Jansen eens ging trouwen,
dan kwam er eind'lijk eens een plaatsje vrij.

Ik ben het niet alleen, die staat te wachten
en achter me staat nog een hele rij.
Ik ben een god in 't diepst van mijn gedachten,
maar niet zo heel veel in de maatschappij.

Annie M.G. Schmidt


zaterdag 13 december 2014

HERINNEREN

Gisteren kwam op Facebook een foto voorbij van een oud straatje, waar ik in de jaren '60-'70 als kind heb gewoond. Het straatje bestaat niet meer. Behalve dan in de herinnering van mensen. 
Een paar jaar geleden hebben mijn zus en ik nog staan kijken naar braakliggende grond, op zoek naar herkenningspunten uit ons gezamenlijk verleden. We waren toen nog enigszins in staat om de plek van ons huisje te lokaliseren, door informatie uit onze geheugens te combineren.
Een mooi moment....

Ook nu weer: het bewuste fotootje riep gelijk heel specifieke herinneringen op.
De tijd van je elfde tot je eenentwintigste beleef je tamelijk intens. Althans, bij mij was dat zo. Zó veel nieuwe ervaringen doe je dan op....

Even los van alle theorieën die er bestaan over de wijze waarop ons brein, en eventueel ook de rest van ons lijf, informatie verwerkt, opslaat en/of verdringt, vraag ik mij het volgende af:
Zou de intensiteit van datgene wat je meemaakt, vooral bepalend zijn voor de intensiteit van de herinnering die je er later aan hebt? En kun je überhaupt zélf die vraag beantwoorden als het gaat om je eigen herinneringen en ervaringen? Je weet immers niet óf en wát je verdrongen zou kunnen hebben? Of domweg vergeten?
En de hoeveelheid ervaringen, spelen die een rol? Hoe meer ervaringen, hoe meer herinneringen? Of is het juist andersom? Ga je, wanneer je weinig beleeft, je ervaringen en bijbehorende emoties juist uitvergroten, en sla je ze daardoor beter op? 

Ik had altijd een ijzersterk geheugen. Dat wordt er in de loop der jaren niet beter op. En dat komt bij mij tegenwoordig beslist niet door overbelasting. Want ik dóe niet zo veel meer. Veroudering, vermoeidheid en ziekte liggen meer voor de hand. 
Of zou er gewoonweg een grens zijn aan de opslagcapaciteit in je brein? Dat je, afhankelijk van je hersencapaciteit een maximum ter beschikking hebt, van, ik zeg maar wat, bijvoorbeeld een miljoen terrabite? Zodat, wanneer de harde schijf volloopt, de werking van de geheugenkaart slechter wordt? Trager?
Of werkt ons geheugen niet als een machine? Maar meer als een organisch proces, waardoor telkens alles vernieuwd wordt, oneindig? In jezelf, door celvernieuwing? Of met hulp van anderen?

Want kun je herinneringen doorgeven bijvoorbeeld, door ze aan iemand anders te vertellen? Ik vond de verhalen van mijn ouders en grootouders altijd prachtig. En hoewel zij er niet meer zijn, de verhalen leefden door in mij. Een soort externe harde schijf. Ik heb niet zelf de geluiden, kleuren, geuren etc. meegemaakt, en heb er eigen beelden bij ontwikkeld, dus mijn herinneringen zijn niet origineel, maar ze voelen wel authentiek.

En dát, terwijl je als luisteraar helemaal niet kunt weten of het wáár is wat je hoort. Want op de verhalen die ikzelf vertel, daarvan weet ik of ik een filter heb gebruikt. Om het juiste effekt te bereiken. Of om de toehoorder te sparen. Of welk motief er ook maar achter kan zitten om een verhaal op een bepaalde manier te vertellen. Ik ga er van uit dat iedereen dat in meerdere of mindere mate doet.


Verandert een herinnering als je hem gefilterd doorvertelt? 
Zoals je een foto kunt bewerken?
Het fotootje van het straatje heb ik bewerkt. Verbeterd, eigenlijk. Waardoor ie duidelijker is geworden. En de essentie ervan beter tot zijn recht komt.....


Onze ervaringen maken ons mede tot wie we zijn. En de herinneringen eraan geven ons kleur ! Hoe groter het palet waar we uit kunnen kiezen, hoe rijker ons leven.




Voor mijn zus:)
Tgv de geboortedag van onze lieve Pa







CITAAT:

"Neem uw bed op, en wandel" - Egbert Timmerman (13-12-2022)


Don't limit yourself. Many people limit themselves to what they think they can do. You can go as far as your mind lets you. What you believe, remember, you can achieve.

Mary Kay Ash



Keep your dreams alive. Understand to achieve anything requires faith and belief in yourself, vision, hard work, determination, and dedication. Remember all things are possible for those who believe.

Gail Devers




We do not remember days, we remember moments.

Cesare Pavese




Cakes are special. Every birthday, every celebration ends with something sweet, a cake, and people remember. It's all about the memories.

Buddy Valastro